ریشه یابی و ریخت شناسی داستان سلامان و ابسال جامی

تمثیل در سلامان و ابسال جامی

 تمثیل یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است، با بررسی تمثیلات هر قوم می­توان از طرز زندگی اجتماعی و میزان تمدن و تربیت آن جامعه آگاه شد. تمثیل از یکسو وابسته به انگیزه­های گوینده و از سوی دیگر، وابسته به مقدار دانش، هدفمندی و آگاهی شنونده یا گیرنده است. تمثیل می‌کوشد بخشی از آگاهی را ملموس کند و برای توضیح و تبیین معنی به کار می‌رود و در خدمت...

مقایسه ساختاری داستان های همای و همایون خواجوی و سلامان و ابسال جامی براساس نظریه ولادیمیر پراپ

     تحلیل ساختاری پراپ روش عملی و دقیقی است که می­توان آن را بر روی قصّه های ادب فارسی، به خصوص منظومه­های غنایی و حکایات عرفانی و تعلیمی نیز اعمال کرد. هدف از این تحقیق آن است که همای و همایون خواجوی کرمانی و سلامان و ابسال جامی طبق الگوی پیشنهادی پراپ و براساس نقد ساختار گرایانه وی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. برای این منظور ابتدا مقدمه­ای دربارة تعریف و تبیین ریخت­شناسی، روایت­شناسی، روش م...

فرامتن‌های سلامان و ابسال

سلامان و ابسال، داستانی رمزی و تمثیلی است که در تمدن یونانی ریشه دارد؛ اما در فضای فرهنگ ایرانی پرورده شده است. وجود روایات متعدد از این داستان در پیشینۀ ادبی ایران، بیانگر اهمیت آن در میان اندیشمندان ایرانی است. قابلیت‌های بالقوۀ این اثر رمزی در ایجاد مضامین عمیق، دست‌مایۀ شاعران و نویسندگان بسیاری قرار گرفته است؛ پدیدآورندگانی که برای برآوردن انتظارات مخاطبان، در سده‌های پیوسته این اثر را باز...

ریخت ‌شناسی داستان لیلی و مجنون جامی براساس نظریه‌ی پراپ

اصطلاح ریخت‌شناسی به عنوان یکی از روش‌های تحلیل و طبقه‌بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه‌ی عامیانه‌ی روسی وارد عرصه‌ی نقد ساختاری شده است. این شیوه‌ی تحلیل در شناخت نقش‌ها، نقش‌ویژه‌ها و حرکت‌های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه‌های روایی این منظومه‌ درحوزه‌ی اد...

مقایسه تحلیلی سلامان و ابسال جامی و شاه و کنیزک مثنوی مولوی

مقایسة منظومه‌های عاشقانۀ «رابعه و بکتاش» عطار و «سلامان و ابسال» جامی

منظومة تمثیلی «رابعه و بکتاش» از الهی‌نامة عطار نیشابوری، با درون‌مایة عرفانی در 421 بیت با مضامین عشق عذری سروده شده‌است. رابعه با اینکه شاهزاده است، عاشق بکتاش (غلام برادرش حارث) می‌‌شود. منظومة‌ «سلامان و ابسال» نیز در 10860 بیت از هفت‌اورنگ جامی، داستان تمثیلی شرح دلدادگی ابسال (دایه) به سلامان است. در هر دو داستان، دختران شروع‌کنندة عشق‌اند. «رابعه» عاشق «بکتاش» و «ابسال» عاشق «سلامان» و ع...